مقدمه‌ي کتاب دربارۀ موضوعات کلي اين علوم همچون نقشۀ جهان مأموني، نقشه ادريسي، کشف قارۀ آمريکا پيش از کريستف کلمب توسط دريانوردان مسلمان و ... است و در بخش منابعِ يوناني از بطلميوس ياد شده است.
بر پايه همين گزارش در بخش اصلي جلد سيزدهم از تاريخ نگارش‌هاي عربي ، شرح احوال و آثار مسلماناني که در اين موضوع‌ها به فعاليت پرداخته‌اند آمده و از افرادي مانند فزاري، يعقوببن طارق، خوارزمي، ابن ماشاءالله، فرغاني، کِنْدي، محمدبن موسي المنجم، سرخسي ، کوشياربن لبان، بيروني، خازني، زرقالي، ابهري، نصيرالدين طوسي، قطبالدين شيرازي، حمدالله مستوفي، غياثالدين جمشيد کاشي، حافظ ابرو ، مصطفيبن علي‌الموقت، ابوالفضل علامي، صادق اصفهاني و ابوبکربن بهرام دمشقي سخن رفته است.
فصل چهارم کتاب در باب دريانوردان عرب و ترک همچون ابن‌ماجد، سليمان مهري، سيدي علي و پيري رئيس بوده و فهرست منابع و نمايه‌هاي نام افراد، کتابها، نام مکانها و موضوعات نيز در پايان کتاب آمده است.
پرداختن به مؤلفان پس از 430ق اين جلد را از جلدهاي قبلي تاريخ نگارش‌هاي عربي متمايز کرده است.
سزگين در مقدمۀ اين جلد يادآور شده است که دو جلد بعدي تاريخ نگارش‌هاي عربي (جلدهاي 14 و 15) به موضوعاتي مانند جغرافياي انساني، جغرافياي شهري، سفرنامه‌ها و فرهنگ‌هاي جغرافيايي اختصاص خواهد داشت. /122
انتهای پیام/
